Ποιοι έπεσαν στα δίχτυα της ΑΑΔΕ το 2021 – Εξαρθρώθηκαν κυκλώματα, στο 81,5% οι απάτες στο ΦΠΑ
Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Τουριστικά καταλύματα, απάτες στον ενδοκοινοτικό ΦΠΑ, φοροδιαφυγή υγρών καυσίμων, απάτες που ξεπερνούν τα ελληνικά σύνορα βρέθηκαν στο στόχαστρο της Υπηρεσίας Ερευνών και Διασφάλισης των Δημοσίων Εσόδων το προηγούμενο έτος. Τα αποτελέσματα εντυπωσιακά, και σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων σε 14.852 ελέγχους, η παραβατικότητα προσεγγίζει το 50%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για τουριστικά καταλύματα στόχευσε στην αξιοποίηση δεδομένων από πλατφόρμες κρατήσεων. Επίσης, διενεργήθηκε δράση εντοπισμού αδήλωτων πωλήσεων μέσω διαδικτύου, με συγκέντρωση και συνδυασμό στοιχείων από τρίτες πηγές. Επιπλέον, αξιοποιήθηκαν στοιχεία από το σύστημα εισροών-εκροών για εντοπισμό επιχειρήσεων υγρών καυσίμων με φοροδιαφυγή, καθώς στελέχη των ΥΕΔΔΕ μετείχαν σε μεικτή ομάδα εργασίας για την επιχειρησιακή διαχείριση δεδομένων ηλεκτρονικών εφαρμογών στον κλάδο των καυσίμων. Στοχεύτηκαν, επίσης, υποθέσεις έρευνας σχετικά με την απάτη στον ενδοκοινοτικό ΦΠΑ και τον εντοπισμό εξαφανισμένων εμπόρων, αξιοποιώντας στοιχεία από ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα ανάλυσης κινδύνου και συνδυασμένης πληροφόρησης. Παράλληλα, για πρώτη φορά αξιοποιήθηκαν στοιχεία από το σύστημα Ανάλυσης Δικτύων Συναλλαγών (Transaction Network Analysis- ΤΝΑ), του οποίου κύριος σκοπός είναι η επεξεργασία και ανάλυση στοχοθετημένων πληροφοριών για τη διασυνοριακή απάτη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Το 2021 διενεργήθηκαν 14.852 έλεγχοι σε στοχευμένες γεωγραφικές περιοχές ή κλάδους επιτηδευματιών ή σε στοχευμένους ΑΦΜ επιχειρήσεων ή επιτηδευματιών. Κατά τους ελέγχους αυτούς εντοπίσθηκαν παραβάσεις σε 7.306 επιχειρήσεις, με την εντοπισθείσα παραβατικότητα να ανέρχεται σε 49,2%, Επιπλέον, το 2021 διενεργήθηκαν 9.035 εμφανείς έλεγχοι, έναντι στόχου 6.000, στους οποίους καθίσταται γνωστή η παρουσία των συνεργείων, με στόχο την ενίσχυση της εθελουσίας συμμόρφωσης.
Το 2021 οι ΥΕΔΔΕ ολοκλήρωσαν 178 έρευνες – ελέγχους ΦΠΑ με την εντοπισθείσα παραβατικότητα να φθάνει στο εντυπωσιακό 81,5%. Από τη διενέργεια των ανωτέρω ερευνών προέκυψαν 139 περιπτώσεις εντοπισμού εξαφανισμένων εμπόρων, που συνδέονται με ενδοκοινοτική απάτη στον ΦΠΑ και ακολούθησε η διαδικασία απενεργοποίησης του κοινοτικού τους ΑΦΜ . Κατά το 2021, τα προσδιορισθέντα διαφυγόντα έσοδα από τις περιπτώσεις εντοπισμού εξαφανισμένων εμπόρων ανήλθαν, κατά μέσο όρο, σε 0,27 εκατ. €/ εξαφανισμένο έμπορο.
Οι έρευνες και τα αποτελέσματα
1. Εξάρθρωση κυκλώματος που χρησιμοποιούσε λογισμικό παραποίησης των εκδοθέντων φορολογικών στοιχείων.
Το 2019 εντοπίσθηκε από την ΥΕΔΔΕ Αττικής κύκλωμα επιχειρήσεων που, με τη χρήση παράνομων λογισμικών, αλλοίωναν το περιεχόμενο των φορολογικών στοιχείων που εξέδιδαν μέσω των ΦΗΜ. Στο κύκλωμα φέρεται να εμπλέκονται γύρω στις 100 επιχειρήσεις, ο έλεγχος στις οποίες συνεχίστηκε και εντός του 2021. Πιο συγκεκριμένα, το 2021 συνεχίστηκε ο έλεγχος σε υπόλοιπες εμπλεκόμενες επιχειρήσεις και ολοκληρώθηκαν υποθέσεις με εντοπισθείσα αποκρυβείσα ύλη που προσεγγίζει τα 5 εκατ. €. Ε
2. Εντοπισμός κυκλώματος εμπορίας στερεών καυσίμων που χρησιμοποιούσε καταχρηστικές φορολογικές πρακτικές με σκοπό τη φοροαποφυγή.
Ελληνική επιχείρηση με αντικείμενο δραστηριότητας το εμπόριο στερεών καυσίμων, σύστησε δύο αλλοδαπές επιχειρήσεις, οι οποίες δε διέθεταν κεφάλαια, προσωπικό, τεχνογνωσία και πελατολόγιο, ενώ η δραστηριότητά τους πραγματοποιούνταν από την ελληνική επιχείρηση. Σκοπός του κυκλώματος αποτελούσε, μέσω της ως άνω τεχνητής διευθέτησης, η απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος, με τη μεταφορά καθαρών κερδών ύψους 3,6 εκατ. ευρώ σε χώρες με μικρότερο φορολογικό συντελεστή και την αποφυγή καταβολής ΦΠΑ ύψους 7,8 εκατ. ευρώ.
3. Έρευνες εντοπισμού εξαφανισμένων εμπόρων και κυκλωμάτων που συνδέονται με την απάτη στον ενδοκοινοτικό ΦΠΑ
Εντοπίσθηκε κύκλωμα από επιχειρήσεις με φερόμενες εγκαταστάσεις στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο λειτουργούσε ως εξής: Ποσότητες ελαιολάδου διοχετεύονταν από ελληνική επιχείρηση και φέρονταν να τιμολογούνται αλυσιδωτά και υποτιμολογημένα σε ανύπαρκτες επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τον τρόπο αυτό, η αρχική ελληνική επιχείρηση, μέσω της υποτιμολόγησης, εξασφάλιζε όφελος από τον ΦΠΑ των εισροών της και οι λήπτριες ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες ήταν συνδεδεμένες, εξέπιπταν ΦΠΑ εισροών για εμπορεύματα τα οποία ουσιαστικά ουδέποτε διακινήθηκαν ενδοκοινοτικά.
4. Έρευνες Εντοπισμού Κυκλωμάτων Έκδοσης και Λήψης Εικονικών Φορολογικών Στοιχείων Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2021 εντοπίσθηκαν σημαντικές περιπτώσεις οντοτήτων που προέβησαν στην έκδοση και στη λήψη εικονικών φορολογικών στοιχείων. Αναφέρονται ενδεικτικά οι κάτωθι περιπτώσεις:
– Μονοπρόσωπη ΙΚΕ στην Αθήνα, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών φύλαξης, τις χρήσεις 2016 έως 2018, εξέδωσε 6.924 εικονικά φορολογικά στοιχεία συνολικής αξίας 143,7 εκατ. ευρώ.
– Μονοπρόσωπη ΕΠΕ με αντικείμενο το χονδρικό εμπόριο τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και εξαρτημάτων στον Νότιο Τομέα Αθηνών, κατά τις χρήσεις 2019 και 2020 εξέδωσε 362 εικονικά φορολογικά στοιχεία συνολικής αξίας 95,2 εκατ. ευρώ και έλαβε 153 εικονικά φορολογικά στοιχεία συνολικής αξίας 88,4 εκατ. ευρώ.
5. Έρευνες εντοπισμού αδήλωτων εισοδημάτων από μη κατονομαζόμενη πηγή – έλεγχοι προσαύξησης περιουσίας Αναφέρονται ενδεικτικά οι κάτωθι περιπτώσεις:
– Δικηγόρος στην Αθήνα, κατά τις χρήσεις 2015 έως 2017, μετά από άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών κατόπιν πληροφοριακού δελτίου, διαπιστώθηκε να έχει αποκρύψει εισοδήματα ύψους 1,2 εκατ. ευρώ, τα οποία προέρχονταν τόσο από την επαγγελματική του δραστηριότητα όσο και από αγνώστου προελεύσεως πηγή.
– Πρώην επιτηδευματίας με αντικείμενο δραστηριότητας το χονδρικό εμπόριο ιατρικών οργάνων στην Αθήνα, κατά τις χρήσεις 2015 έως 2018, κατόπιν ελέγχου προσαύξησης περιουσίας μετά από πληροφοριακό δελτίο, διαπιστώθηκε ότι απέκρυψε εισοδήματα συνολικής αξίας 0,6 εκατ. ευρώ, τα οποία προέρχονταν εξ ολοκλήρου από άγνωστη πηγή προέλευσης.
– Μέλος νομικού προσώπου με αντικείμενο δραστηριότητας το χονδρικό εμπόριο ενδυμάτων υποδημάτων, το οποίο δήλωνε ανεπάγγελτο, στην Αθήνα, κατά τις χρήσεις 2015 έως 2018, απέκρυψε εισοδήματα αγνώστου προέλευσης συνολικού ύψους 0,6 εκατ.ευρώ, κατόπιν ελέγχου προσαύξησης περιουσίας
6. Έρευνες φοροδιαφυγής από αδήλωτες πωλήσεις μέσω διαδικτύου Αναφέρονται ενδεικτικά οι κάτωθι περιπτώσεις:
– Σε ατομική επιχείρηση λιανικού εμπορίου ηλεκτρονικών τσιγάρων με πωλήσεις μέσω διαδικτύου στη Θεσσαλία, κατά τις χρήσεις 2017 έως 2019, μετά από μερικό επιτόπιο έλεγχο, διαπιστώθηκε η ανακριβής υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ με συνολικό ύψος αποκρυβείσας ύλης 1,01 εκατ. ευρώ.
– Σε ατομική επιχείρηση εμπορίας κοσμημάτων στη Δυτική Πελοπόννησο που πραγματοποιούσε πωλήσεις μέσω διαδικτύου, κατά τις χρήσεις 2015 έως 2018, μετά από επεξεργασία κατασχεμένων, διαπιστώθηκε η μη έκδοση πλήθους φορολογικών στοιχείων συνολικής αξίας 0,9 εκατ. ευρώ, καθώς και η υποβολή ανακριβών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ, αποκρύπτοντας έσοδα ύψους 0,5 εκατ. ευρώ.
– Σε δυο συγγενείς προσωπικές εταιρείες με αντικείμενο δραστηριότητας την παραγωγή και το εμπόριο ειδών καλλωπισμού στη Θράκη, κατά τις χρήσεις 2016 έως 2019, διαπιστώθηκε η μη έκδοση 18 φορολογικών στοιχείων, συνολικής αξίας 0,8 εκατ. ευρώ, από πωλήσεις μέσω διαδικτύου.