Πετρέλαιο. Η αρχή του τέλους;

Από Τριαντάφυλλος Τσουλφάς – 28 Δεκεμβρίου, 2020 enkinisi.gr

Είναι μία δύσκολη ερώτηση στην οποία δεν υπάρχει μονολεκτική απάντηση και κυρίως βιαστική. Πάρα πολλές οι παράμετροι που θα καθορίσουν την πορεία, συνεχείς οι εξελίξεις που πια δεν τρέχουν αλλά πετάνε, προβληματισμός για την «ποσότητα» του ρεύματος που θα χρειαστούμε για ηλεκτροκίνηση αφού καταργείται και το κάρβουνο και από την άλλη όλοι εμείς που από την μία θέλουμε καλύτερο περιβάλλον (κυρίως μέσα στις πόλεις) αλλά από την άλλη είμαστε διστακτικοί σε αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου για πολλούς λόγους που όμως έχουν βάση. Οπότε αδιέξοδο ή φαύλος κύκλος; Αποκλείω το πρώτο αλλά δεν μπορώ να κάνω το ίδιο και για το δεύτερο αφού και οι αναλυτές αφήνουν κάποια περιθώρια λύσης του γόρδιου δεσμού.

Πως έχουν τα πράγματα;
Ας δούμε τώρα την σημερινή κατάσταση αλλά και πως φθάσαμε έως εδώ. Προηγήθηκε μία δεκαετία όπου τα πράγματα κινήθηκαν στους «γνωστούς» ρυθμούς και εννοώ κινητήρες εσωτερικής καύσης, «παιχνίδια» με το πετρέλαιο, έκρηξη ηλεκτρονικών αλλά και ένταση του προβληματισμού για το περιβάλλον που οδήγησαν και οδηγούν συνεχώς σε αυστηρότερες «εντολές» της Ε.Ε. και όχι μόνο, για δραστική μείωση των ρύπων που με την σειρά τους οδήγησαν προς την ηλεκτροκίνηση. Δεν γνωρίζουμε ακόμη την μελλοντική πορεία της καθώς η πρώτη υποδοχή και παρά τα οικονομικά κίνητρα από πολλές χώρες δεν δείχνει σοβαρά σημάδια αισιοδοξίας για πολλούς λόγους που έχουμε εξηγήσει και αναλύσει σε άλλα μας κείμενα. Το θέμα τώρα είναι άλλο και αφορά το πετρέλαιο. Έχει καιρό που ξεκίνησε ένας ενεργειακός διάλογος (τώρα και διάλογο δεν τον λες αφού μιλάνε λίγοι και ακούν πολλοί), με συσκέψεις, διαβουλεύσεις αλλά και συμφωνίες όπως αυτή του Παρισιού, αλλά προς το πατρόν δεν βρίσκουν άκρη.

Αρχικά υπήρξε το 2019 με κορύφωση στην ζήτηση του πετρελαίου για να ακολουθήσει το 2020 όπου κυριολεκτικά ανατράπηκαν τα πάντα. Κύρια αιτία η πανδημία που άλλαξε τελείως παραγωγές και συνήθειες! Οι παραγωγές μειώθηκαν δραματικά και έγινε κάτι άνευ προηγουμένου στην ιστορία του «μαύρου χρυσού» με τις τιμές στην Αμερική να φθάσουν κάτω από το μηδέν και συγχρόνως να δημιουργείται πρόβλημα αποθήκευσης του πετρελαίου που έμενε αδιάθετο. Βέβαια στην συνέχεια οι τιμές ανέκαμψαν, εν μέρει, αλλά και πάλι η χρονιά «τρέχει» με μειωμένη ζήτηση κατά 8,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Οι λόγοι είναι πολλοί και έχουν να κάνουν με την αλλαγή των συνηθειών που γράψαμε πιο πάνω και με τις απαγορεύσεις μετακινήσεων όχι μόνο με το αυτοκίνητο αλλά κυρίως με πλοία, αεροπλάνα. Αν σε αυτό προσθέσετε και την είσοδο της ηλεκτροκίνησης (δειλή μεν-υπαρκτή δε) τότε συμπληρώνεται κάπως η συνολική εικόνα.

Σαν να μην έφθαναν αυτά…
Υπάρχουν δύο ακόμη στοιχεία που αυξάνουν την αμφιβολία των καταναλωτών και είναι εξίσου σοβαρά. Το πρώτο είναι οι απαγορεύσεις κίνησης στο κέντρο ευρωπαϊκών πόλεων που προκαλεί σύγχυση από κακή πληροφόρηση και το δεύτερο είναι οιβ ανακοινώσεις κάποιων κρατών ότι μετά από λίγα χρόνια δεν θα πωλούνται αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης παρά μόνο ηλεκτρικά. Να ενημερώσουμε ότι μέχρι τώρα μόνο 17 κράτη παγκοσμίως ανακοίνωσαν κάτι τέτοιο που αντιπροσωπεύουν το 13% των πωλήσεων αυτοκινήτων παγκοσμίως. Για να κλείσουμε αυτήν την παράγραφο να αναφερθούμε και στο συνεχώς αυξανόμενο κύμα αμφισβήτησης του ρόλου των βιοκαυσίμων και της μίξης με το πετρέλαιο, ειδικά για το φοινικέλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται σε πάρα πολλά προϊόντα καθημερινής χρήσης αλλά κυρίως σε τρόφιμα σε έναν κατάλογο που περιλαμβάνει από σαπούνια μέχρι μπισκότα. Έτσι, αντί να πάει προς τα εκεί πηγαίνει για μίξη στο πετρέλαιο και αφού η ζήτηση αυξάνει συνεχώς, αποψιλώνονται δάση για φυτείες δένδρων. Για τα βιοκαύσιμα και για πόσο «βιο» είναι θα ασχοληθούμε διεξοδικά σε άλλο κείμενο αλλά για να καταλάβετε τι συμβαίνει θα αναφέρω μόνο το σύνθημα που επικρατεί «μην καίτε τρόφιμα στο αυτοκίνητο»!!!

Τώρα τι κάνουμε;
Κανείς δεν ξέρει. Τα ορυκτά καύσιμα υπό διωγμόν και ο άνθρακας επίσης, η πυρηνική ενέργεια σε αμφισβήτηση και σκεπτικισμό και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν φτάνουν ούτε για αστείο. Από την άλλη το 2020 θα μείνει και ως το έτος των αλλαγών στις συνήθειες με τα επαγγελματικά ταξίδια να μειώνονται δραστικά, με τις τηλεδιασκέψεις και την τηλεργασία να έχουν πια τον πρώτο λόγο. Μάλιστα δεν είναι παράξενο εάν ακούσουμε σε λίγο ότι καταργείται ο ΟΠΕΚ που από πολλούς κατηγορείται για πρακτικές καρτέλ και είναι γνωστό ως οι «εφτά αδελφές». Για το τι θα συμβεί στο μέλλον; Θυμηθείτε την δήλωση του προέδρου της ΒΡ ότι «δεν πρόκειται ν έχουμε ποτέ στο μέλλον χρονιά σαν το 2019» και μία τέτοια δήλωση από τέτοιο στόμα νομίζω ότι λέει πολλά αν όχι όλα. Ειλικρινά δεν ξέρω αν είναι η αρχή του τέλους για το πετρέλαιο, αλλά ξέρω ότι είναι η αρχή μίας εποχής που δεν περιλαμβάνει στα σχέδιά της το πετρέλαιο. Οι πρώτες ρωγμές στα θεμέλια της κυριαρχούμενης από πετρέλαιο κοινωνίας μας είναι πραγματικές.