e-ΕΦΚΑ: 18 βήματα για την ενοποίηση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό

Του Δ. Κατσαγάνη capital.gr

Σε ριζική αλλαγή της σχέσης μεταξύ των ταμείων από τη μια μεριά και εκατομμύρια ασφαλισμένων από την άλλη σκοπεύει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Υπουργού Εργασίας, Γιάννη Βρούτση, το οποίο τέθηκε την περασμένη εβδομάδα σε δημόσια διαβούλευση.  Δύο είναι οι “μοχλοί” προς την κατεύθυνση αυτή.

Πρώτος “μοχλός” είναι η ενοποίηση του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), δηλαδή του αρμοδίου φορέα για τις κύριες συντάξεις και άλλες ασφαλιστικές παροχές,  και του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) που είναι αρμόδιος για τις επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ. Το νέο υπερ-ταμείο, στο οποίο θα ενταχθούν τόσο ο ΕΦΚΑ όσο το ΕΤΕΑΠ θα λέγεται “Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης” ή “e-ΕΦΚΑ”.

Ο δεύτερος “μοχλός” της εν λόγω αλλαγής είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του “e-ΕΦΚΑ” που στόχο θα είναι την εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του νέου υπερ –ταμείου.

Η πορεία προς την παραπέρα ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων και τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους θα έχει 18 μεγάλους σταθμούς, όπως προβλέπονται στο ίδιο νομοσχέδιο. Συγκεκριμένα, το ν/ σ αναφέρει :

1. Ενοποιούνται ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΠ  υπό τον “e-EΦΚΑ”

Ο “Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.)” μετονομάζεται από 1-3-2020 σε “Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης”, αποκαλούμενο στο εξής “e-Ε.Φ.Κ.Α.”. Από 1-3-2020 εντάσσονται στον e-Ε.Φ.Κ.Α. ο Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης και Κλάδος Εφάπαξ Παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. οι οποίοι λειτουργούν µε οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια, και στους οποίους παρακολουθούνται αυτοτελώς οι εισφορές και οι παροχές ανά κλάδο. Το Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. καταργείται. Μεταξύ των σκοπών του e-Ε.Φ.Κ.Α. περιλαμβάνεται πλέον και η καταβολή επικουρικής σύνταξης και εφάπαξ παροχών στους δικαιούχους ασφαλισμένους. Οι φορείς, τομείς, κλάδοι και λογαριασμοί επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. που εντάσσονται στον e-Ε.Φ.Κ.Α., ο οποίος θα λειτουργεί  µε ενιαία διοικητική οργάνωση. Πρόκειται για όλους τους φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς των κλάδων επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., οι οποίοι πλέον εντάσσονται στον eΕ.Φ.Κ.Α. και λειτουργούν υπό κοινή Διοίκηση.

2.  Στον ” e-ΕΦΚΑ” οι εισφορές ΕΤΕΑΕΠ

Στους πόρους του e-Ε.Φ.Κ.Α, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την πραγμάτωση των σκοπών του και την αποτελεσματική λειτουργία του, προστίθενται οι πόροι του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. Συγκεκριμένα, πόρους του κλάδου επικουρικής ασφάλισης και του κλάδου εφάπαξ παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α. αποτελούν τα έσοδα από τις προβλεπόμενες εισφορές υπέρ των αντίστοιχων κλάδων του ταμείου Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., που εντάσσεται στον e-Ε.Φ.Κ.Α., οι πρόσοδοι περιουσίας, καθώς και η απόδοση των κεφαλαίων και αποθεματικών αυτών και κάθε άλλο έσοδο και πόρος.

3. Ενιαίο Διοικητικό Συμβούλιο στον “e-ΕΦΚΑ”

Όργανα Διοίκησης του νέου φορέα είναι ο Διοικητής και το Διοικητικό Συμβούλιο. Καθορίζονται τα προσόντα του Διοικητή και ο τρόπος διορισμού του με τετραετή θητεία, όπως ισχύει, μετά από πρόταση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Συστήνονται τέσσερις θέσεις Υποδιοικητών.

4.  ΕΤΕΑΠ : Έως τον Ιούνιο η εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων του

Μέχρι 30-6-2020 οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι εξακολουθούν να εξυπηρετούνται από τις υφιστάμενες υπηρεσίες του εντασσόμενου φορέα του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. Η ιστοσελίδα και όλες οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες πληροφορικής εξακολουθούν να λειτουργούν και συνεχίζει η έκδοση ξεχωριστού ειδοποιητηρίου εισφορών για τους μη μισθωτούς, μέχρι να καταστεί δυνατή η ενσωμάτωσή τους στις αντίστοιχες υπηρεσίες, ιστοσελίδα και ειδοποιητήριο του e-Ε.Φ.Κ.Α.

5. Στον “e-EΦΚΑ” η περιουσία του ΕΤΕΑΕΠ – Οικονομική –λογιστική αυτοτέλεια του εντός του “e-ΕΦΚΑ”

Στον e–Ε.Φ.Κ.Α., ως καθολικό διάδοχο του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. περιέρχονται το σύνολο του ενεργητικού και του παθητικού που προέρχεται από τους εντασσόμενους στον e-Ε.Φ.Κ.Α. Κλάδους Επικούρησης και Εφάπαξ Παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., οι πόροι που προβλέπονται υπέρ αυτών από τις ισχύουσες διατάξεις, καθώς και η κινητή και ακίνητη περιουσία τους. Ο e-Ε.Φ.Κ.Α. υπεισέρχεται στα πάσης φύσεως δικαιώματα και υποχρεώσεις των εντασσόμενων κλάδων Επικούρησης και Εφάπαξ Παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.Ο Κλάδος επικούρησης και ο κλάδος εφάπαξ παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α. διατηρούν οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια, συντάσσουν προϋπολογισμό και καταρτίζουν οικονομικές καταστάσεις. Ο προϋπολογισμός του e-Ε.Φ.Κ.Α., περιλαμβάνει και τους αυτοτελείς προϋπολογισμούς του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης και τον Κλάδου Εφάπαξ Παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.

6. Από το 2021 ενοποιημένος προϋπολογισμός

Μέχρι την 31-12-2020,όμως,  εξακολουθούν να εκτελούνται οι εγκεκριμένοι προϋπολογισμοί των εντασσομένων κλάδων Επικούρησης και Εφάπαξ Παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. και οι προβλεπόμενες οικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται για το ίδιο οικονομικό έτος. Από 1-1-22021 εγκρίνεται ο ενοποιημένος προϋπολογισμός του eΕ.Φ.Κ.Α.

7. Στο νέο υπερ-ταμείο το προσωπικό του ΕΤΕΑΕΠ  

Προβλέπεται ότι το πάσης φύσεως προσωπικό και οι δικηγόροι με έμμισθη εντολή, που υπηρετούν στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. μεταφέρονται στον e-Ε.Φ.Κ.Α από 1-3-2020 με την ίδια εργασιακή σχέση, οργανική θέση, βαθμό και μισθολογικό κλιμάκιο που κατέχουν από την ημερομηνία ένταξής τους. Όλες οι κενές οργανικές θέσεις του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. μεταφέρονται στον e-Ε.Φ.Κ.Α. Επιπλέον, οι συμβάσεις έργου ή παροχής υπηρεσιών φυσικών προσώπων που παρείχαν υπηρεσίες στον εντασσόμενο φορέα του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. κατ’ αποκοπή συνεχίζονται και με τον e-Ε.Φ.Κ.Α, μέχρι τη λήξη τους. Διαδικασίες για πλήρωση θέσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη στον εντασσόμενο φορέα του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. συνεχίζονται κανονικά για λογαριασμό του e-Ε.Φ.Κ.Α. Το προσλαμβανόμενο προσωπικό και οι αντίστοιχες οργανικές θέσεις μεταφέρονται στον e-Ε.Φ.Κ.Α. Ανάλογη πρόβλεψη υπάρχει για το προσωπικό που υπηρετεί με απόσπαση ή διάθεση στον εντασσόμενο φορέα του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., όπου αναφέρονται οι λεπτομέρειες για την απόσπαση ή διάθεσή τους στον eΕ.Φ.Κ.Α. Μετά τη μεταφορά, η απόσπαση εξακολουθεί να ισχύει μέχρι τη λήξη της, εκτός αν αποφασίσει την διακοπή της το Δ.Σ. του e-Ε.Φ.Κ.Α. Η υπηρεσιακή και μισθολογική κατάσταση των υπαλλήλων αυτών διέπεται από τον ισχύοντα κανονισμό λειτουργίας προσωπικού και το ισχύον εκάστοτε μισθολόγιο των υπηρεσιών, από τις οποίες προέρχονται.

8. Διατηρούνται οι διατάξεις του ΕΤΕΑΕΠ για ασφαλισμένους-συνταξιούχους

Οι ασφαλισμένοι του εντασσόμενου ταμείου του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. εξακολουθούν να διέπονται από τις διατάξεις της νομοθεσίας αυτού, όπως ισχύουν. Στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης και τον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α. μεταφέρονται αντίστοιχα όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των ασφαλισμένων και συνταξιούχων του εντασσόμενου ταμείου του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., ανεξάρτητα από την χρονική περίoδο ασφάλισής τους. Οι  όροι συνταξιοδότησης, ο καθορισμός του ποσού επικουρικής σύνταξης και εφάπαξ και κάθε άλλη παροχή του εντασσόμενου ταμείου του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., όπως και για κάθε θέμα που δεν προβλέπεται ρητώς στο παρόν, εξακολουθούν να διέπονται από τις διατάξεις της νομοθεσίας αυτού, όπως ισχύουν στις 1-3-2020. Η πρόβλεψη αυτή καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς αιτήσεις κατά τον χρόνο έναρξης της λειτουργίας του e-Ε.Φ.Κ.Α. Μέχρι την έκδοση του Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α., που θα περιλαμβάνει τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης και τον κλάδο εφάπαξ παροχών του εντασσόμενου ταμείου Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι καταστατικές διατάξεις των εντασσόμενων ταμείων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών και η γενικότερη νομοθεσία του εντασσόμενου ταμείου Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.

9. Καταργούνται διατάξεις για την κατάρτιση οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ

Καταργούνται οι διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες η κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων εκτελείται  σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Π.Χ.Α.) .

10. Ηλεκτρονικά η αίτηση εγγραφής –διαγραφής από τον “e-ΕΦΚΑ”

H αίτηση εγγραφής ή διαγραφής άμεσα ή έμμεσα ασφαλισμένων υποβάλλεται με ηλεκτρονικό τρόπο.

11. Βεβαιώσεις –πιστοποιητικά σε ηλεκτρονική μορφή

Βεβαιώσεις και τα πιστοποιητικά που απαιτούνται για τις συναλλαγές των πολιτών με άλλες υπηρεσίες και οργανισμούς  λαμβάνονται αυτόματα σε ηλεκτρονική μορφή, μέσω απευθείας διασύνδεσης με τα πληροφοριακά συστήματα των φορέων, στους οποίους απαιτείται η προσκόμιση.

12. Ηλεκτρονικά όλες οι ΑΠΔ έως τον Ιούλιο

Για τους μισθωτούς που δεν έλαβαν ασφαλιστική ικανότητα κατά την ετήσια χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας, η ασφαλιστική ικανότητά τους επανελέγχεται αυτόματα κάθε μήνα, βάσει των στοιχείων των εμπρόθεσμων αρχικά υποβληθεισών Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ).  Όλο οι εργοδότες που είναι υπόχρεοι υποβολής ΑΠΔ, υποχρεούνται πλέον σε ηλεκτρονική υποβολή έως 1η Ιουλίου 2020.

13. “Παράθυρο” για μεταβολής προθεσμιών ΑΠΔ

Η δυνατότητα μεταβολής των προθεσμιών υποβολής της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης και καταβολής των εισφορών, μετά από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων “e-Ε.Φ.Κ.Α” επιτρέπει τη δυνατότητα διενέργειας αυτοματοποιημένων ελέγχων ταχύτερα, προκειμένου να εντοπίζονται με ταχύτητα οι εργοδότες που δεν καταβάλλουν εμπρόθεσμα ασφαλιστικές εισφορές.

14.  Ιατρικές βεβαιώσεις, αποφάσεις ΚΕΠΑ: Ηλεκτρονικά

Οι ιατρικές βεβαιώσεις που απαιτούνται από τον eΕ.Φ.Κ.Α. για τη χορήγηση αναρρωτικής άδειας, επιδόματος μητρότητας, επιδόματος ασθενείας και του επιδόματος εργατικού ατυχήματος εκδίδονται υποχρεωτικά μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης της εταιρείας Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης Α.Ε. (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.). Δημιουργείται ηλεκτρονικό υποσύστημα υποστήριξης των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης. Οι αποφάσεις των Ανωτάτων Υγειονομικών Επιτροπών που εκδίδονται με σκοπό να υποβληθούν στον e-Ε.Φ.Κ.Α για τη χορήγηση παροχών και συντάξεων αναπηρίας καταχωρίζονται υποχρεωτικά στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης.

15. Ηλεκτρονικές αιτήσεις για επιδόματα μητρότητας,ασθενείας έξοδα κηδείας

– Η μητέρα ασφαλισμένη του e- Ε.Φ.Κ.Α υποβάλλει εντός προθεσμίας οκτώ (8) μηνών από τη γέννηση του τέκνου, ηλεκτρονική αίτηση για επίδομα μητρότητας στο δικτυακό τόπο του eΕ.Φ.Κ.Α., εφόσον πληρούνται οι κατά περίπτωση οριζόμενες προϋποθέσεις που αφορούν στην 19 ταυτοποίηση και επιβεβαίωση ταυτότητας.

– Ο μισθωτός που δικαιούται επίδομα ασθενείας υποβάλλει, εφόσον πληρούνται οι κατά περίπτωση οριζόμενες προϋποθέσεις που αφορούν στην ταυτοποίηση και επιβεβαίωση ταυτότητας, αίτηση με ηλεκτρονικό τρόπο στον δικτυακό τόπο του Ε.Φ.Κ.Α.

– Ο δικαιούχος εξόδων κηδείας υποβάλλει ηλεκτρονική αίτηση, μετά από ταυτοποίηση, στο δικτυακό τόπο του e-Ε.Φ.Κ.Α., στην οποία συμπληρώνεται ενδεικτικά ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) του αιτούντος, ο ΑΜΚΑ του θανόντος, ο ΑΦΜ της επιχείρησης που τέλεσε την τελετή και στοιχεία ταυτοποίησης του πιστοποιητικού εγγυτέρων συγγενών.

16. Ψηφιοποιούνται τα ασφαλιστικά δεδομένα

Η ψηφιοποίηση του συνόλου των δεδομένων και των ατομικών στοιχείων που αφορά στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, την απονομή συντάξεων και τη μεταβίβαση συντάξεων αιτία θανάτου και βρίσκεται στα πληροφοριακά συστήματα των πρώην Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης. Το σύνολο των δεδομένων και των ατομικών στοιχείων συγκεντρώνεται έως 30-4-2020 στο Πληροφοριακό Σύστημα “ΑΤΛΑΣ”

17. Υποχρεωτικά ηλεκτρονικά η αίτηση συνταξιοδότηση

Θεσπίζεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, όπως και η ηλεκτρονική έκδοση της απόφασης χορήγησης. O ασφαλισμένος υποχρεούται να επικαιροποιήσει στο σύστημα “ΑΜΚΑ-ΕΜΑΕΣ” τον αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) και τον αριθμό δελτίου αστυνομικής ταυτότητας και να καταχωρίσει στην αίτησή του έγκυρη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

18. ΑΜΚΑ-ΑΦΜ στις υπηρεσίες Στρατολογίας, ΑΕΙ

Εντός τριμήνου από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) καταχωρούνται υποχρεωτικά στις βεβαιώσεις και στα πιστοποιητικά που εκδίδονται από τις υπηρεσίες στρατολογίας για τη βεβαίωση του χρόνου στράτευσης και από τις εφαρμογές του Σπουδαστολογίου των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για τη βεβαίωση του χρόνου σπουδών προκειμένου να καθίσταται δυνατή η αναγνώριση του χρόνου στράτευσης ή φοίτησης ως πλασματικού χρόνου για την απονομή σύνταξης σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.