ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ “Απρόσκοπτη διενέργεια ελέγχων”
Με αφορμή τις δυσκολίες που έχουν αναφερθεί, από τις Περιφερειακές Υπηρεσίες Ανάπτυξης, αλλά και από άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες, ως προς την πρόσβαση σε στοιχεία και πληροφορίες απαραίτητες για τον έλεγχο εφαρμογής των Κανόνων ΔΙΕΠΠΥ για τις αντλίες καυσίμων και τα βυτιοφόρα διανομής πετρελαίου θέρμανσης, καθώς και της νομοθεσίας που ρυθμίζει τις απαιτήσεις για τη λειτουργία των συστημάτων εισροών εκροών στα πρατήρια καυσίμων της χώρας, παρακαλούμε να ενημερώσετε τους πρατηριούχους, μέλη σας, για την παροχή των κάτωθι στοιχείων και διευκολύνσεων στους ελεγκτές, για την απρόσκοπτη διενέργεια των ελέγχων, με σκοπό τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργία της αγοράς, την προστασία του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων και την προστασία του καταναλωτικού κοινού, ως εξής:
1. Άδεια του πρατηρίου
Πρέπει να είναι διαθέσιμη στους ελεγκτές, κατά την έναρξη του ελέγχου, η ενιαία άδεια
λειτουργίας του πρατηρίου (συμπεριλαμβανομένων και των θεωρημένων αντιγράφων
σχεδιαγραμμάτων), η οποία περιλαμβάνει και το σύστημα παρακολούθησης εισροών εκροών.
2. Έλεγχος αντλιών καυσίμων και βυτιοφόρων διανομής πετρελαίου θέρμανσης
Κατά την επιθεώρηση του οργάνου μέτρησης καυσίμου, πέραν της λιτρομέτρησης,
διενεργείται από τους ελεγκτές και έλεγχος της ακεραιότητας και του απαραβίαστου του
οργάνου. Γι αυτό το σκοπό απαιτείται να υπάρχουν στο πρατήριο και να παρέχονται στους
ελεγκτές τα εξής:
i) Κλειδιά των πορτών πρόσβασης στο εσωτερικό των αντλιών, τόσο για το ηλεκτρονικό
τμήμα (πάνω πόρτες) όσο και για το ηλεκτρομηχανολογικό τμήμα (κάτω πόρτες), καθώς
και τηλεχειριστήριο του οργάνου, όπου προβλέπεται.
Σελίδα 2 από 6
ii) Ολοκληρωμένος φάκελος τεκμηρίωσης του οργάνου που περιέχει:
1. Την έγκριση του οργάνου μέτρησης καυσίμων: εθνική έγκριση αν το όργανο δεν
υπόκειται στις διατάξεις της Οδηγίας για τα όργανα μέτρησης (MID) ή Πιστοποιητικό
Εξέτασης Τύπου ΕΕ και Δήλωση Συμμόρφωσης CE αν το όργανο υπόκειται στις διατάξεις
της MID.
2. Σχεδιαγράμματα με τα σημεία σφράγισης των κρίσιμων μετρολογικά σημείων του
οργάνου (σε παλιά όργανα με εθνική έγκριση συνήθως δεν υπάρχουν διαθέσιμα τέτοια
σχεδιαγράμματα)
3. Δελτία ελέγχου ρύθμισης και σφράγισης των εξουσιοδοτημένων συνεργείων
4. Οδηγίες για την προβολή επί του οργάνου των ολικών αθροιστών (totalizers) και των
κωδικών ταυτοποίησης του λογισμικού (checksum), όπου προβλέπεται (σε παλιά
όργανα με εθνική έγκριση συνήθως δεν προβλέπεται checksum).
5. Κατάλογος των προβλεπόμενων κωδικών ταυτοποίησης του λογισμικού.
6. Πιστοποιητικό σωληνώσεων για τα βυτιοφόρα διανομής πετρελαίου θέρμανσης με τα
συνημμένα σχεδιαγράμματα και έγχρωμες φωτογραφίες των σωληνώσεων για το εν
λόγω βυτιοφόρο.
3. Έλεγχος συστημάτων παρακολούθησης εισροών εκροών
A. Υποχρεωτικά πρέπει να διατηρούνται στο πρατήριο τα κάτωθι:
i) Πινακίδα σήμανσης (ταμπελάκι) σε κάθε δεξαμενή υγρών καυσίμων με το
μοναδικό αριθμό μητρώου της, τον οποίο έλαβε κατά την καταχώρηση του πρατηρίου
στο Μητρώο των πρατηρίων που λειτουργεί στη ΔΗΛΕΔ/ΓΓΠΣ/ΑΑΔΕ και αποτυπώνεται
και στην άδεια λειτουργίας του πρατηρίου.
ii) Η ορειχάλκινη ράβδος ελέγχου αποθέματος δεξαμενών και το αντίστοιχο
Πιστοποιητικό επαλήθευσης/διακρίβωσης.
iii) Αντίγραφα των Πιστοποιητικών Ογκομέτρησης/Διακρίβωσης και των
Ογκομετρικών Πινάκων για όλες τις δεξαμενές υγρών καυσίμων του πρατηρίου.
iv) Κατάλογος με τα τυχόν σημεία σφράγισης του συστήματος εισροών εκροών,
όπως αυτά έχουν οριστεί από την εταιρεία εγκατάστασης.
v) Δελτία τεχνικών επεμβάσεων στο σύστημα εισροών εκροών, του εγκαταστάτη
του συστήματος εισροών εκροών, όπου αποτυπώνονται τα δεδομένα κάθε τεχνικής
επέμβασης στο σύστημα. Τα δελτία αυτά διατηρούνται στο πρατήριο, με ευθύνη του
πρατηριούχου, για τουλάχιστον τρία (3) χρόνια.
B. Επίσης πρέπει να διευκολύνονται οι ελεγκτές ως προς τα εξής:
i) Πρόσβαση στην κονσόλα (Η/Υ) του συστήματος. Οι πρατηριούχοι δεν
επιτρέπεται να παρεμποδίζουν, να παρακωλύουν ή να καθυστερούν την πρόσβαση
των ελεγκτών στο χώρο που διατηρείται η κονσόλα εισροών εκροών, ούτε να
αποκρύπτουν τον κωδικό προστασίας οθόνης της κονσόλας.
ii) Χειρισμός του προγράμματος εισροών εκροών. Οι πρατηριούχοι πρέπει να
διευκολύνουν τους ελεγκτές στο χειρισμό του προγράμματος εισροών εκροών, έτσι
ώστε να καθίστανται διαθέσιμα τα προς έλεγχο στοιχεία, όπως: η διάταξη των
δεξαμενών αντλιών, τα δελτία και τα στοιχεία του συστήματος (δελτία παραλαβής,
δελτία εξαγωγής, δελτία λιτρομέτρησης, δελτία επιστροφής, δελτία ισοζυγίου,
αποδείξεις εσόδου, αρχείο συναγερμών, ημερολόγιο αναβαθμίσεων λογισμικού, log
files/ιστορικό του συστήματος, ογκομετρικοί πίνακες των δεξαμενών, εκτύπωση των
αθροιστών (totalizers) των αντλιών, ή όποιο άλλο στοιχείο θεωρούν οι ελεγκτές
χρήσιμο για τον έλεγχό τους).
iii) Επικοινωνία των ελεγκτών με τον εγκαταστάτη του συστήματος
παρακολούθησης εισροών εκροών.
iv) Προβολή επί των αντλιών υγρών καυσίμων των ολικών αθροιστών (totalizers).
v) Σύνδεση των πρατηριούχων με τους κωδικούς τους στο Μητρώο των
πρατηρίων που λειτουργεί στη ΔΗΛΕΔ/ΓΓΠΣ/ΑΑΔΕ, προκειμένου οι ελεγκτές να
αντιπαραβάλουν τα στοιχεία του Μητρώου με τα στοιχεία που διατηρούνται στο
πρατήριο.
vi) Παροχή στοιχείων σε έντυπη μορφή.
vii) Παροχή στοιχείων σε ηλεκτρονική μορφή.
II. Κατόπιν των ανωτέρω διευκρινίζεται ότι:
i) Οι ελεγκτές διατηρούν το δικαίωμα να απομακρύνουν από τα όργανα μέτρησης
σφραγίδες των εξουσιοδοτημένων συνεργείων, προκειμένου να διαπιστώνουν την
ακεραιότητα των οργάνων. Στην περίπτωση αυτή οι ελεγκτές καταγράφουν τους
αριθμούς των σφραγίδων που απομακρύνθηκαν στο σχετικό δελτίο ελέγχου που
συμπληρώνουν και αποκαθιστούν τη σφράγιση με κάθε πρόσφορο μέσο.
ii) Σε περίπτωση που ο έλεγχος των οργάνων μέτρησης καυσίμων δεν μπορεί να
ολοκληρωθεί για οποιονδήποτε λόγο, όπως ενδεικτικά: αδυναμία εντοπισμού δελτίων
ελέγχου ρύθμισης και σφράγισης του εξουσιοδοτημένου συνεργείου, ή αδυναμία
ταυτοποίησης λογισμικού, ή αδυναμία πρόσβασης στα σημεία σφράγισης, τα
ελεγχόμενα όργανα δεσμεύονται από τους ελεγκτές, προκειμένου να αποφευχθεί η
χρήση και η πρόσβαση σε αυτά, έως ότου ολοκληρωθεί ο έλεγχος.
iii) Τα αντίγραφα των Πιστοποιητικών Ογκομέτρησης/Διακρίβωσης και των Ογκομετρικών
Πινάκων των δεξαμενών υγρών καυσίμων του πρατηρίου είναι απαραίτητα, ώστε να
καθίσταται δυνατή η αντιπαραβολή τους α) με τους ογκομετρικούς πίνακες που έχει
ενσωματώσει ο εγκαταστάτης του συστήματος εισροών εκροών στο λογισμικό του
συστήματος εισροών εκροών, β) με τα Πιστοποιητικά Ογκομέτρησης/Διακρίβωσης και
τους ογκομετρικούς πίνακες που έχουν κατατεθεί από τον πρατηριούχο στην
αδειοδοτούσα και γ) με τους ογκομετρικούς πίνακες που έχουν αναρτηθεί από τον
πρατηριούχο στο Μητρώο των πρατηρίων που λειτουργεί στη ΔΗΛΕΔ/ΓΓΠΣ/ΑΑΔΕ,
αλλά και να γίνεται αντιπαραβολή του φυσικού αποθέματος με το απόθεμα που
εμφανίζεται στην κονσόλα του συστήματος εισροών εκροών.
Επισημαίνεται ότι ο κάθε ογκομετρικός πίνακας φέρει το μοναδικό αριθμό μητρώου
της δεξαμενής για την οποία έχει παραχθεί. Στην περίπτωση που ο αριθμός μητρώου
της δεξαμενής έχει αλλάξει (π.χ. σε περίπτωση μεταβίβασης αδείας), παρακαλούνται
οι πρατηριούχοι να διαθέτουν τις απαραίτητες πληροφορίες στους ελεγκτές έτσι ώστε
να εξασφαλίζεται η ιχνηλασιμότητα.
iv) Οι πρατηριούχοι είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση της σωστής διαχρονικής
λειτουργίας ολόκληρου του εγκατεστημένου συστήματος παρακολούθησης εισροών
εκροών. Στις περιπτώσεις βλάβης, οι πρατηριούχοι, πρέπει να καλούν άμεσα την
εταιρία εγκατάστασης για την παροχή τεχνικής υποστήριξης και την αποκατάσταση
της βλάβης. Η κλήση της εταιρίας εγκατάστασης από τον πρατηριούχο για την
αποκατάσταση της βλάβης αποδεικνύεται από σχετικό αποδεικτικό. Επισημαίνεται ότι
κάθε δυσλειτουργία – βλάβη του συστήματος (ή κάποιου υποσυστήματος αυτού,
ενδεικτικά: ηλεκτρονική βέργα, αντλία, ελεγκτής επικοινωνίας, φορολογικός
μηχανισμός, Η/Υ) που έχει ως αποτέλεσμα απόκλιση από τα όρια σφάλματος ή
διακοπή της λειτουργίας του, αποκαθίσταται από την εταιρεία εγκατάστασης άμεσα και
το πολύ εντός πέντε (5) ημερών. Κατά το διάστημα που διαρκεί η βλάβη και κατά το
μέρος των εισροών – εκροών που αυτή αφορά, οι αντίστοιχες λειτουργίες του
πρατηρίου διακόπτονται. (άρθρο 9 ΚΥΑ Φ2-1617/2010 (Β’ 1980), όπως ισχύει).
v) Έλλειψη της ορειχάλκινης ράβδου ή/και του Πιστοποιητικού
επαλήθευσης/διακρίβωσης αυτής, των Πιστοποιητικών Ογκομέτρησης και των
Ογκομετρικών Πινάκων της δεξαμενών, του κατάλογου με τα σημεία σφράγισης του
συστήματος εισροών εκροών και των Δελτίων Τεχνικών επεμβάσεων, εκτός του ότι
παρακωλύουν τον έλεγχο, θέτει και εν αμφιβόλω την ισχύ της άδειας λειτουργίας του
πρατηρίου και είναι ικανή για ανάκλησή της από την αδειοδοτούσα. Το αυτό ισχύει
όταν τα παραπάνω δεν πληρούν τις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας.
III. Επίσης, εφιστούμε την προσοχή των πρατηριούχων στα εξής:
1. Κατά τη διενέργεια του ελέγχου, για λόγους ασφαλείας, αλλά και αξιοπιστίας των
δεδομένων που περισυλλέγονται από τους ελεγκτές, το πρατήριο διακόπτει τη λειτουργία
του.
2. Σύμφωνα με το άρθρο 18 του ν. 4177/2013 (Α’ 173): «1. Κατά τη διενέργεια των
ελέγχων, οι αρμόδιοι υπάλληλοι έχουν καθήκοντα ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου,
σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. …. 3, Οι αρμόδιες αρχές για
την άσκηση ελέγχων δύνανται να επιθεωρούν οποιονδήποτε χώρο όπου παρέχονται
υπηρεσίες ή παράγονται, αποθηκεύονται, διακινούνται, διατίθενται στην αγορά ή
εκτίθενται προϊόντα που προορίζονται για διάθεση στον καταναλωτή και να προβαίνουν
σε σχετικούς ελέγχους. 4. Για την είσοδο στις εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών ή
παραγωγής, αποθήκευσης, διακίνησης και διάθεσης των προϊόντων των ελεγχομένων, τα
αρμόδια όργανα ελέγχου οφείλουν να επιδεικνύουν τα σχετικά διοικητικά και άλλα
έγγραφα των αρμόδιων αρχών εποπτείας της αγοράς που αποδεικνύουν τις σχετικές
εντολές ελέγχου. 5. Οι ελεγχόμενοι υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση να παρέχουν
συνδρομή στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα κατά την εκτέλεση του έργου τους. 6. Στο
πλαίσιο των ελέγχων, οι αρμόδιοι υπάλληλοι δύνανται να λαμβάνουν άνευ
ανταλλάγματος δείγματα από όλα τα ελεγχόμενα προϊόντα για περαιτέρω διεξαγωγή
εργαστηριακών ελέγχων και για τη διαπίστωση της συμμόρφωσής τους προς την κείμενη
νομοθεσία. Όλα τα δείγματα που λαμβάνονται για τους σκοπούς των ελέγχων παρόντων
των ελεγχομένων επισημαίνονται και σφραγίζονται μονοσήμαντα από τα αρμόδια όργανα
προκειμένου να σταλούν για περαιτέρω εργαστηριακό έλεγχο»
3. Σύμφωνα με το άρθρο 19 του ν. 4177/2013 (Α’ 173): «1. Όποιος παρεμποδίζει τον
ασκούμενο έλεγχο ή αρνείται με οποιονδήποτε τρόπο να παραδώσει στους αρμόδιους
υπαλλήλους κάθε στοιχείο απαραίτητο για τη διεξαγωγή του ελέγχου, όπως ιδίως τα
τιμολόγια αγοραπωλησίας ή άλλα έγγραφα, τιμωρείται με φυλάκιση. Παρεμπόδιση
ελέγχου θεωρείται και η απόκρυψη των απαιτούμενων στοιχείων ή η παραποίηση των
στοιχείων αυτών ή η ψευδής παράθεσή τους»
4. Βρίσκονται σε ισχύ οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 16 του ν.4439/2016 (Α’ 222) και
της περ. ii της παρ. 7 άρθρου 8 της ΚΥΑ Φ2-1617/2010 (Β’ 1980), όπως τροποποιήθηκε
με την ΚΥΑ 79789/2014 (Β’ 3678) και ισχύει, σύμφωνα με τις οποίες δεν είναι επιτρεπτή
η αλλαγή δικαιούχου από τις οικείες Δ/νσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών, μέχρι την
ολοκλήρωση των διενεργούμενων ελέγχων επί των συστημάτων διακίνησης υγρών
καυσίμων.
5. Για παραβάσεις της κείμενης νομοθεσίας επί των συστημάτων διακίνησης καυσίμων και
των συστημάτων παρακολούθησης εισροών εκροών, πλέον τυχόν κυρώσεων της
φορολογικής και τελωνειακής νομοθεσίας, έχουν εφαρμογή οι κυρώσεις:
i) των άρθρων 19 και 20 του ν. 4177/2013 (Α’ 173)
ii) της ΥΑ 91354/2017 (Β’ 2983) «Κωδικοποίηση Κανόνων ΔΙΕΠΠΥ»
iii) των παρ. 8 και 9 του άρθρου 31 του ν. 3784/2009 (Α’ 137) και
iv) της ΚΥΑ 1871/2013 (Β’ 2173), όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ Φ2-518/2014 (Β’
575)
IV. Τέλος, παρακαλούνται οι συναρμόδιες υπηρεσίες του Υπ. Μεταφορών και Επικοινωνιών
και της ΑΑΔΕ, στις οποίες κοινοποιείται η παρούσα, να τη διαβιβάσουν στις αδειοδοτούσες
και στις ελέγχουσες υπηρεσίες τους, αντίστοιχα, προκειμένου να λάβουν γνώση.
Ο Γεν. Γραμ. Βιομηχανίας
Απόστολος Μακρυκώστας