Πόσο πετρέλαιο έχει στην πραγματικότητα η Σαουδική Αραβία

Του Robert Rapier  Capital.gr

H Βενεζουέλα διαθέτει επισήμως τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο με 303 δισεκατομμύρια βαρέλια αποδεδειγμένων αποθεμάτων. Όμως, μεγάλο μέρος αυτού του πετρελαίου είναι εξαιρετικά βαρύ αργό πετρέλαιο και η παραγωγή του μπορεί να μην είναι συμφέρουσα στις τρέχουσες τιμές. Έτσι, ένα μέρος των βαρελιών της Βενεζουέλας μπορεί στην πραγματικότητα να μην βρίσκεται πλέον στην κατηγορία των “αποδεδειγμένων αποθεμάτων”.

Σκεφτείτε ότι τα αποδεδειγμένα αποθέματα της Βενεζουέλας αυξήθηκαν, από 80 δισεκατομμύρια βαρέλια το 2005, σε 300 δισεκατομμύρια βαρέλια το 2014. Ο κύριος λόγος για αυτό δεν ήταν μια σειρά νέων ανακαλύψεων πετρελαίου. Όχι, ήταν το γεγονός ότι οι τιμές του πετρελαίου είχαν φτάσει σε τριπλάσιο επίπεδο, καθιστώντας συμφέρον το βαρύ πετρέλαιο της Βενεζουέλας. Με άλλα λόγια, οι “πόροι” (το πετρέλαιο στο έδαφος) μεταφέρθηκαν στην κατηγορία “αποδεδειγμένα αποθέματα” (πετρέλαιο που συμφέρει να παραχθεί).

Η Σαουδική Αραβία, από την άλλη πλευρά, εμφάνισε 264 δισεκατομμύρια βαρέλια αποδεδειγμένων αποθεμάτων το 2005 και 267 δισεκατομμύρια βαρέλια το 2014. Τα βαρέλια της Σαουδικής Αραβίας θεωρήθηκαν οικονομικά να παραχθούν ακόμη και πριν από την άνοδο των τιμών του πετρελαίου. Για το λόγο αυτό, θεωρώ ότι τα αποδεδειγμένα αποθέματα της Σαουδικής Αραβίας -το 16% του παγκόσμιου συνόλου- είναι τα πιο σημαντικά για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου.

Αλλά οι αμφιβολίες για το ύψος των αποθεμάτων της Σαουδικής Αραβίας εξακολουθούν να αιωρούνται εδώ και χρόνια. Το 1982, η Σαουδική Αραβία σταμάτησε να επιτρέπει να ελέγχονται τα στοιχεία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Πριν από αυτό, οι ξένοι είχαν κάποια πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα αποθέματά της. Όταν η πρόσβαση αυτή διεκόπη, τα σαουδαραβικά αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου υπολογίζονταν σε 166 δισεκατομμύρια βαρέλια.

Ωστόσο, γύρω στο 1988 η Σαουδική Αραβία αύξησε την εκτίμηση των αποδεδειγμένων αποθεμάτων κατά 90 δισεκατομμύρια βαρέλια. Οι ειδικοί θεώρησαν ότι η ανοδική αναθεώρηση ήταν αποτέλεσμα της εσωτερικής πολιτικής του ΟΠΕΚ. Δεδομένου ότι τα αποθέματα δεν υπόκειντο πλέον σε εξωτερικό έλεγχο, υπήρξε μεγάλος σκεπτικισμός γύρω από τους επίσημους αριθμούς που ανακοίνωναν οι Σαουδάραβες.

Ο σκεπτικισμός επιδεινώθηκε όταν κάποιος σκέφτηκε ότι τα αποθέματα της Σαουδικής Αραβίας το 1990 ήταν 260 δισεκατομμύρια βαρέλια και σήμερα – σχεδόν 30 χρόνια αργότερα – φέρονται να είναι 266 δισεκατομμύρια βαρέλια. Εν τω μεταξύ, η Σαουδική Αραβία παρήγαγε πάνω από 100 δισεκατομμύρια βαρέλια μεταξύ 1990 και 2017. Πώς μπορούσαν λοιπόν τα αποθέματά της να παραμένουν ουσιαστικά αμετάβλητα;

Ενόψει μιας πιθανής δημόσιας εγγραφής, η εθνική πετρελαϊκή εταιρεία της Σαουδικής Αραβίας, αναγκάστηκε πρόσφατα να διενεργήσει εξωτερικό έλεγχο των αποδεδειγμένων αποθεμάτων της. Ο ανεξάρτητος εξωτερικός έλεγχος διαπίστωσε ότι τα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας είναι τουλάχιστον 270 δισεκατομμύρια βαρέλια.

Οι αμφιβολίες όμως εξακολουθούν να υπάρχουν. Για παράδειγμα, ο οικονομολόγος της αγοράς πετρελαίου Dr. Mamdouh G. Salameh, ο οποίος είναι Επισκέπτης Καθηγητής Οικονομικών της Ενέργειας στο ESCP Europe Business School, στο Λονδίνο, έγραψε πρόσφατα:

Ο υπολογισμός μου για τα αποθέματα της Σαουδικής Αραβίας με βάση τη σαουδαραβική παραγωγή από την ανακάλυψη του πετρελαίου το 1938 μέχρι σήμερα (για την οποία έχουμε αριθμητικά στοιχεία) και την αφαίρεση του ετήσιου ποσοστού εξάντλησης των γηρασκόντων πεδίων της Σαουδικής Αραβίας που διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στο 5-7% για την ίδια περίοδο δίνει ένα μέγεθος 70-74 δισ. βαρελιών σε εναπομείναντα αποθέματα. Τα στοιχεία μου είναι πάνω κάτω ευθυγραμμισμένα με εκείνα άλλων εμπειρογνωμόνων”.

Κάποτε έκανα παρόμοιο υπολογισμό. Ξεκίνησα με την παραδοχή ότι η εκτίμηση των 166 δισεκατομμυρίων βαρελιών για το 1982 ήταν σωστή και μετά απλά αφαίρεσα τη σαουδαραβική παραγωγή από τότε. Υπολόγισα τη συνολική παραγωγή τους από το 1982 στα  περίπου 100 δισεκατομμύρια βαρέλια, που αφήνει 66 δισεκατομμύρια βαρέλια αποθεμάτων.

Εντούτοις, έκανα έναν έλεγχο λογικής επιχειρήματος που έθετε υπό αμφισβήτηση αυτόν τον υπολογισμό. Έκανα τον ίδιο υπολογισμό για τα αποδεδειγμένα αποθέματα των ΗΠΑ κατά το ίδιο χρονικό πλαίσιο.

Το 1982, τα αποδεδειγμένα αποθέματα αργού πετρελαίου φέρονταν να είναι 35 δισεκατομμύρια βαρέλια. Μέχρι το 2005 – και πριν ξεκινήσει η έκρηξη του πετρελαίου από σχιστόλιθο, τα αμερικανικά αποδεδειγμένα αποθέματα είχαν μειωθεί μόνο στα 30 δισεκατομμύρια βαρέλια. Όμως, η συνολική παραγωγή των ΗΠΑ μεταξύ 1982 και 2005 ήταν 77 δισεκατομμύρια βαρέλια.

Εάν επεκτείνουμε αυτόν τον υπολογισμό μέχρι το τέλος του 2017, τα αποδεδειγμένα αποθέματα των Ηνωμένων Πολιτειών είχαν στην πραγματικότητα εκτοξευτεί στα 50 δισεκατομμύρια βαρέλια ενώ παρήχθησαν 117 δισεκατομμύρια βαρέλια από το 1982 (ακόμη περισσότερο από ό,τι στη Σαουδική Αραβία).

Για να επαναλάβω, το 1982 τα αμερικανικά αποθέματα αργού πετρελαίου ανέρχονταν στα 35 δισεκατομμύρια βαρέλια. Μεταξύ εκείνης της χρονιάς και του 2017, οι ΗΠΑ παρήγαγαν 117 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, ενώ τα αποδεδειγμένα αποθέματα αυξήθηκαν στα 50 δισεκατομμύρια βαρέλια.

Πως έγινε αυτό; Υπήρξαν νέες ανακαλύψεις, τεχνολογικές βελτιώσεις που επέτρεψαν την εξαγωγή περισσότερων βαρελιών από τα υπάρχοντα πεδία και υψηλότερες τιμές που καθιστούσαν συμφέρουσα την εξαγωγή πρόσθετων πόρων.
Νομίζω ότι είναι λογικό να υποθέσουμε ότι η Σαουδική Αραβία βρήκε επιπλέον βαρέλια από το 1982. Έχουν επίσης πρόσβαση στα ίδια είδη τεχνολογίας που βελτίωσαν την άντληση αργού από τα πεδία των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, δεν πιστεύω ότι είναι εύλογο να λαμβάνεται υπόψιν η μείωση των ιστορικών αποθεμάτων για την εκτίμηση των τρεχόντων αποθεμάτων. Μια τέτοια πρακτική θα είχε υποδείξει ότι η παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ είχε μειωθεί στο μηδέν μέχρι το 1991.

Έτσι, δεν βρίσκω λογική βάση για να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι τα αποθέματα της Σαουδικής Αραβίας είναι πολύ χαμηλότερα από τους επίσημους αριθμούς τους. Τα δημοσιευμένα αποθέματά τους συνάδουν με τον ανεξάρτητο έλεγχο και συνάδουν με την εμπειρία των ΗΠΑ όσον αφορά την αύξηση των αποθεμάτων παρά τη σημαντική παραγωγή πετρελαίου.