Κλιματικός Νόμος: Προς παράταση 1-2 χρόνια «σπρώχνει» η ενεργειακή κρίση τις προθεσμίες απόσυρσης των καυστήρων πετρελαίων και των οχημάτων εσωτερικής καύσης

Νέα δεδομένα για τον «οδικό χάρτη» περιορισμού της χρήσης των υγρών καυσίμων σε κτίρια και μεταφορές, όπως αυτός αποτυπώνεται στον Κλιματικό Νόμο, δημιουργεί η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους, αλλά και η προτεραιοποίηση της όσο το δυνατόν πιο γρήγορης απεξάρτησης από τις εισαγωγές φυσικού αερίου.

Τα δεδομένα αυτά έχουν τουλάχιστον προσωρινά άρει το οικονομικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που παραδοσιακά είχε το φυσικό αέριο για χρήση στη θέρμανση, έναντι του πετρελαίου. Επίσης, οι πληθωριστικές πιέσεις που έχουν δημιουργηθεί στην οικονομία καθιστούν πιο δύσκολο για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες να ανανεώσουν τα οχήματά τους με μοντέλα μηδενικών εκπομπών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση φαίνεται να προκρίνει την ολιγοετή παράταση των προθεσμιών που υπάρχουν στον Κλιματικό Νόμο, αναφορικά με την απαγόρευση τόσο των καυστήρων πετρελαίου, όσο και των οχημάτων εσωτερικής καύσης.

Τι θα ισχύσει για τους καυστήρες πετρελαίου θέρμανσης 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ενεργειακή κρίση έρχεται να προσθέσει ένα ακόμη επιχείρημα υπέρ μια πιο ομαλής μετάβασης σε πιο «πράσινες» τεχνολογίες στα κτίρια και τις μεταφορές. Ένα επιχείρημα που έρχεται να προστεθεί στα σχόλια των φορέων στη δημόσια διαβούλευση του Κλιματικού Νόμου, σύμφωνα με τα οποία οι προθεσμίες που προβλέπονταν στο προσχέδιο ήταν έτσι κι αλλιώς πολύ πιεστικές.

Στην πράξη, η πιο ομαλή μετάβαση στην περίπτωση των καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης σημαίνει πως αναμένεται να μεταφερθεί στο 2024-25 η απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης όπου υπάρχει επαρκώς διαθέσιμο δίκτυο φυσικού αερίου, αντί για το 2023 που προβλεπόταν αρχικά.  Παράλληλα, μελετάται το ενδεχόμενο να απαγορευτεί από την 1η.1.2027 η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης, αντί για την 1η.1.2025 που προβλεπόταν στον Κλιματικό Νόμο.

Κατά ένα με δύο χρόνια «προς τα πίσω» σχεδιάζεται να μεταφερθεί και η απαγόρευση χρήσης των καυστήρων πετρελαίου. Επομένως, η ημερομηνία αυτή πιθανότατα θα επικαιροποιηθεί για τις αρχές του 2031 με 2032, από την 1η.1.2030 που αναφερόταν στο υπό διαβούλευση κείμενο.

Οι παρατάσεις για τα οχήματα εσωτερικής καύσης 

Στην περίπτωση των οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης, σχεδιάζεται η αλλαγή της προθεσμίας για την πώληση αποκλειστικά μοντέλων μηδενικών εκπομπών για τα καινούρια επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα. Έτσι, αναμένεται η προθεσμία αυτή να μην είναι η 1η.1.2030, αλλά να εναρμονιστεί με τη διορία που θα αποφασίσει η Κομισιόν για όλη την Ε.Ε. Στο πλαίσιο του πακέτου «Fit for 55», η πρόταση των Βρυξελλών είναι οι πωλήσεις αποκλειστικά οχημάτων μηδενικών εκπομπών να ξεκινήσουν από το 2035.

Προς τα πίσω κατά 1 με 2 χρόνια σχεδιάζεται να πάει και η διορία της 1ης Ιανουαρίου 2025, από την οποία κι έπειτα εντός των διοικητικών ορίων της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, θα είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών τόσο τα νέα Eπιβατηγά Δημόσιας Χρήσης (Ε.Δ.Χ.) αυτοκίνητα (ΤΑΞΙ) με άδεια κυκλοφορίας, όσο και το ένα τρίτο (1/3) των νέων οχημάτων που ταξινομούνται για σκοπούς μίσθωσης και εκμίσθωσης σε τρίτους είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών. Επομένως, η σχετική ημερομηνία είναι πιθανό να «μεταφερθεί» στις 1.1.2026 ή στις 1.1.2027.

Προς διετή μετάθεση «οδεύει» και η υποχρέωση τα νέα εταιρικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται να είναι κατ’ ελάχιστον το ένα τέταρτο (1/4) αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης ρύπων έως πενήντα (50) γραμμαρίων διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο (CO2/χλμ). Έτσι, αντί η υποχρέωση αυτή να τεθεί σε ισχύ από την 1η.1.2023, αναμένεται να εφαρμοσθεί από την 1η.1.2025.

Ερωτηματικό οι στόχοι για τις βιομηχανίες 

Την ίδια στιγμή, ακόμη παραμένει αδιευκρίνιστο κατά πόσο θα υπάρξουν αλλαγές στους δεσμευτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών διάφορων βιομηχανικών δραστηριοτήτων, και ειδικά των ενεργοβόρων επιχειρήσεων που υπόκεινται στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων (ETS). Στο πλαίσιο της διαβούλευσης, η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) είχε υποστηρίξει πως θα πρέπει να εξαιρεθούν οι εν λόγω επιχειρήσεις από την υποχρέωση μείωσης εκπομπών CO2 κατά 30% από το 2023 έως το 2030, όπως προβλέπει ο Κλιματικός Νόμος.

Όπως ανέφερε η Ένωση, ένας σημαντικός λόγος είναι πως για τις εν λόγω επιχειρήσεις έτσι κι αλλιώς δρομολογείται η δέσμευση να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 61% έως το 2030 σε σχέση με το 2005, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν για την αναθεώρηση του ETS. Επομένως, μέσω του Κλιματικού Νόμου τίθεται μία επιπλέον υπέρμετρη δέσμευση, την ώρα που η βιομηχανία βιώνει τις επιπτώσεις μιας σοβαρής ενεργειακής κρίσης οι οποίες είναι σημαντικά δυσμενέστερες για τις ελληνικές βιομηχανίες ως προς τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές τους.

«Ακόμη και εάν η παρούσα κρίση εξομαλυνθεί σε μερικούς μήνες, δεν διαφαίνεται ότι οι τιμές ενέργειας θα επανέλθουν στα προ κρίσης επίπεδα. Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι η κατάθεση του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου είναι χρονικά άκαιρη», σημείωνε χαρακτηριστικά.