Κ. Ράπτης: Τι σημαίνει το σχέδιο συμφωνίας του OPEC+

10/4/2020 energypress.gr

Σε εποχές ραγδαία επιδεινούμενης κρίσης, όπως η τωρινή, η φράση “θετικό πρώτο βήμα” έχει καθιερωθεί να δίνει το μέτρο της αδυναμίας αποφασιστικού συντονισμού των διακρατικών σωμάτων. Και το σχέδιο συμφωνίας στο οποίο κατέληξε την Πέμπτη η τηλεδιάσκεψη του OPEC+ αποτελεί, σε ό,τι αφορά την κατάρρευση της ζήτησης και των τιμών του πετρελαίου, απλώς ένα “θετικό πρώτο βήμα”. Εξ ού και οι αγορές δεν εντυπωσιάστηκαν, με την τιμή του αμερικανικού ελαφρού αργού να υποχωρεί κατά 9%, έπειτα από ενδοσυνεδριακά κέρδη που είχαν αγγίξει, εν μέσω πολλών προσδοκιών για τη συμφωνία, το 13%.

Έπειτα από μία εβδομάδα αντεγκλήσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας, που είχαν ως αποτέλεσμα την αναβολή κατά τρεις ημέρες της αρχικά προγραμματισμένης για τη Δευτέρα τηλεδιάσκεψης, το διευρυμένο σχήμα του OPEC+, όπως αυτό διαμορφώθηκε το 2017 για να τερματίσει τον προηγούμενο “πετρελαϊκό πόλεμο”, οδηγήθηκε σε μία πρόταση προς τους λοιπούς πετρελαιοπαραγωγούς που δεν αποτελούν μέλη του, την οποία θα εξετάσει σήμερα η (εξ αποστάσεως) υπουργική σύνοδος της G20.

Οι λεπτομέρειες του σχεδίου συμφωνίας του OPEC+ δεν έχουν επισήμως γνωστοποιηθεί και οι σχετικές αναφορές των μέσων ενημέρωσης παρουσιάζουν αποκλίσεις. Ως κεντρική ιδέα πάντως προβάλλει η ονομαστική μείωση της πετρελαϊκής παραγωγής κατά 15-20 εκατ. δολάρια βαρέλια ημερησίως, εκ των οποίων τα 10 εκατ. βαρέλια θα προέρχονται από τις χώρες του OPEC+ και τα υπόλοιπα από παραγωγούς όπως η ΗΠΑ και ο Καναδάς.

Οι εντός OPEC περικοπές, το μεγαλύτερο βάρος των οποίων θα σηκώσουν οι μέχρι χθες μονομάχοι”, δηλ. η Σαουδική Αραβία (με 4 εκατ. βαρέλια) και η Ρωσία (με 2 εκατ. βαρέλια) -κατά άλλες πληροφορίες οι Σαουδάραβες και οι Ρώσοι θα αναλάβουν μείωση της παραγωγής κατά 2,5 εκατ. βαρέλια έκαστος-, θα ισχύσουν για τον Μάιο και τον Ιούνιο, ενώ από τον Ιούλιο θα περιορισθούν στα 8 εκατ. βαρέλια ημερησίως συνολικά.

Όμως το “θετικό πρώτο βήμα” προσκρούει σε δύο σημαντικά εμπόδια. Το πρώτο είναι ότι στηρίζεται στην ανταπόκριση των εκτός OPEC+ παραγωγών, και βασικά των ΗΠΑ, που δεν είναι διόλου εγγυημένη. Και το δεύτερο είναι ότι η καταστροφή της ζήτησης λόγω της κρίσης του κορονοϊού έχει προχωρήσει τόσο πολύ, ώστε και οι συζητούμενες περικοπές να μην είναι σε θέση να σταθεροποιήσουν την αγορά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι με τους υφιστάμενους ρυθμούς παραγωγής οι διαθέσιμοι αποθηκευτικοί χώροι πετρελαίου αναμένεται ελλείψει απορρόφησης, να έχουν οδηγηθεί στο αδιαχώρητο μέχρι τον Ιούνιο, ενώ ο εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) Φατίχ Μπιρόλ προειδοποίησε με δηλώσεις του στο Ρόιτερς ότι η προβλεπόμενη μείωσης της ζήτησης για το δεύτερο τρίμηνο του έτους υπολογίζεται σε τουλάχιστον 25 εκατ. βαρέλια. Εξ ού και τάχθηκε υπέρ ενός ευρέος συντονισμού, που ο ίδιος αποκάλεσε OPEC++.

Για τον Ντόναλντ Τραμπ, πάντως, δεν είναι εύκολο να ανταποκριθεί. Κατά πρώτον, διότι ο πετρελαϊκός κλάδος των ΗΠΑ δεν τελεί υπό απόλυτο ή αξιοσημείωτο κρατικό έλεγχο, όπως στη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία αντιστοίχως, ώστε να μπορέσει να σύρει τις αμερικανικές εταιρείες σε μια συμφωνία.

Κατά δεύτερον, ο ένοικος του Λευκού Οίκου θα πρέπει, διαρκούσης και της προεκλογικής περιόδου, να προστατεύσει το γόητρό του και να μην φανεί ότι υποκύπτει σε έξωθεν πιέσεις. Και κατά τρίτο λόγο, δεν έχει τρόπο να συμφιλιώσει τα διαφορετικά συμφέροντα των “δύο ψυχών” της αμερικανικής πετρελαιοπαραγωγής.

Από τη μια οι υπερχρεωμένοι μικρομεσαίοι ανεξάρτητοι παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου, που εδρεύουν κυρίως στο Τέξας, αδημονούν για την αύξηση των τιμών και συνηγορούν υπέρ της λήψης προστατευτικών μέτρων. Από την άλλη οι καθιερωμένες μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, δεν επείγονται: συνεχίζουν κανονικά την offshore παραγωγή, ενδιαφέρονται περισσότερο για τα μέτρα στήριξης (π.χ. “διευκολύνσεις ρευστότητας”) που ο πρόεδρος έχει να προσφέρει στο πλαίσιο της κρίσης του κορονοϊού και προτιμούν το όλο ζήτημα να επιλυθεί “με τις μεθόδους της αγοράς”, όπως τόνισε ο εκπρόσωπος της ExxonMobil.

Οι πολιτειακές αρχές του Τέξας, και συγκεκριμένα η Railroad Commission που ιστορικά αποτελεί την ρυθμιστική αρχή και του πετρελαϊκού κλάδου, κινούνται ήδη παρασκηνιακά για την επιβολή πλαφόν στην παραγωγή, καθώς το πραγματικό δίλημμα για τον σχιστολιθικό κλάδο είναι είτε οι συντεταγμένες περικοπές στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας είτε οι ασύντακτες λόγω χρεωκοπιών, σαν αυτή στην οποία οδηγήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα η Whiting Petroleum της Βόρειας Ντακότα.

Οι “μεγάλοι”, πάλι, έχουν κατά νού τη μεγαλύτερη συγκεντροποίηση του κλάδου, αναμένοντας να αποκτήσουν πολύ φθηνά εν μέσω κρίσης τα σχιστολιθικά κοιτάσματα, ακόμη και αν χρειαστεί να τα κρατήσουν ανενεργά μέχρι την μελλοντική ανάκαμψη των τιμών. Ο δε Τραμπ αισθάνεται αλλεργία προς τις πολυμερείς δεσμεύσεις.

Όμως οι χώρες του OPEC+ έχουν διαβεί τον Ρουβίκωνα: δεν προτίθενται να επιδοτούν άλλο την αμερικανική παραγωγή, αφήνοντάς την να κερδίζει μερίδιο αγοράς, όσο οι ίδιες θα αυτοδεσμεύονται σε περικοπές. Μόνο ένα “καρτέλ των καρτέλ” είναι για αυτές ανεκτό.

(capital.gr)