Αγορές: Ποιοι ποντάρουν σε αύξηση της τιμής του πετρελαίου

Του Χάρη Φλουδόπουλου capital.gr

Παρά το γεγονός ότι η αμερικανοϊρανική κρίση δεν είχε κάποια άμεση επίπτωση σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και άρα δεν επηρέασε την παραγωγή και προσφορά στην παγκόσμια αγορά, εντούτοις το κλίμα αβεβαιότητας και ανησυχίας στη σκιά των γεωπολιτικών εξελίξεων προκάλεσε έντονες διακυμάνσεις στις τιμές του “μαύρου χρυσού”. Στις αρχές της εβδομάδας τα futures του Brent έφτασαν στα 70 δολάρια το βαρέλι με αύξηση πάνω από 3%. Στη συνέχεια, ωστόσο, οι τιμές επανήλθαν ακόμη και κάτω από τα επίπεδα των 66 δολαρίων, δηλαδή στα προ κρίσης επίπεδα, καθώς καλλιεργήθηκε η αίσθηση ότι οδεύουμε προς εκτόνωση.

Σε κάθε περίπτωση ο θάνατος του Ιρανού στρατηγού Σολεϊμανί και τα ιρανικά αντίποινα που ακολούθησαν ήρθαν να προστεθούν στο κλίμα έντασης που επηρεάζει την παραγωγή δύο εκ των μεγαλύτερων παραγωγών του ΟΠΕΚ, του Ιράν και του Ιράκ, που από κοινού εισφέρουν στην παγκόσμια προσφορά πάνω από 6,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, περίπου το 20% της παραγωγής του πετρελαϊκού καρτέλ. Οι εξαγωγές των δύο χωρών περνούν από τα στενά του Ορμούζ και επηρεάζονται κάθε φορά που ανεβαίνει το θερμόμετρο της έντασης, ιδίως σε σχέση με το Ιράν.

Σε πρόσφατη ανάλυσή της για το Rigzone η Fitch Solutions εκτίμησε ότι είναι πολύ πιθανό να διατηρηθεί ένα γεωπολιτικό premium risk στην τιμή του πετρελαίου, επισημαίνοντας ότι η κλιμάκωση της έντασης λειτουργεί επιβαρυντικά για τις τιμές. Εάν συνεχιστούν οι εκατέρωθεν επιθέσεις, θα δημιουργηθούν ισχυρές αντιστάσεις για διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με τον οίκο. Στον αντίποδα η Globaldata εκτιμά ως βραχυπρόθεσμες τις επιπτώσεις των γεωπολιτικών εντάσεων. Μόνο μια γενικότερη κλιμάκωση που θα έθετε σε κίνδυνο τη διακίνηση πετρελαίου από τα στενά του Ορμούζ θα μπορούσε να έχει πιο μόνιμη επίπτωση στη διαμόρφωση των τιμών του πετρελαίου, αναφέρει ο οίκος. Αλλά και η Goldman Sachs εκτιμά ότι για να διατηρηθούν οι τιμές στα επίπεδα των 70 δολαρίων θα πρέπει να προκληθεί ουσιαστικό πρόβλημα σε εγκαταστάσεις παραγωγής ή διακίνησης πετρελαίου.

Συγκρατημένες προβλέψεις

Παρά την έντονη μεταβλητότητα των τελευταίων ημερών, οι προβλέψεις των αναλυτών αλλά και των διαχειριστών κεφαλαίων συγκλίνουν στο ότι η αγορά αναμένει την έστω και συγκρατημένη ανοδική πορεία των τιμών. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα στοιχήματα των traders στην αγορά παραγώγων καθώς υπήρξε αξιοσημείωτος όγκος option συμβολαίων τον περασμένο μήνα (για 4 εκατομμύρια βαρέλια) που θα επωφεληθούν εφόσον το Brent φτάσει στα 95 δολάρια τόσο τον Μάρτιο όσο και τον Σεπτέμβριο του 2020.

Πράγματι, πριν από το ξέσπασμα της κρίσης μεταξύ ΗΠΑ – Ιράν οι εκτιμήσεις για την πορεία των τιμών του πετρελαίου το 2020 εμφανίζονταν ήπια ανοδικές. Η πλειονότητα των αναλυτών προέβλεπε ότι οι τιμές θα παραμείνουν υπό έλεγχο καθώς οι αναμενόμενες περικοπές στην παραγωγή των κρατών-μελών του ΟΠΕΚ προβλέπεται να ισοσκελιστούν από την παραγωγή τρίτων χωρών εκτός του πετρελαϊκού καρτέλ, αλλά και τις μέτριες εκτιμήσεις για τη ζήτηση.

Ενδεικτικές είναι οι προβλέψεις σε δημοσκόπηση που έκανε το Bloomberg: ΗGoldman Sachs είχε ενισχύσει την πρόβλεψή της για την τιμή του Brent από τα 60 στα 63 δολάρια το βαρέλι, με τους αναλυτές της τράπεζας να θεωρούν ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη στενότητα στα αποθέματα σε σχέση με πέρυσι, κυρίως κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του έτους.

Οι αναλυτές της JP Morgan Securities τοποθετούν το στοίχημά τους για την τιμή του Brent στα 64,5 δολάρια το βαρέλι, τιμή που απέχει 5,25 δολάρια από τα τρέχοντα συμβόλαια παράδοσης Δεκεμβρίου του 2020. Η εκτίμηση βασίζεται στην πρόβλεψη για ισχυρότερη ζήτηση από τις αναπτυσσόμενες αγορές, η οποία και αναμένεται να επηρεάσει το ισοζύγιο της προσφοράς εντός του έτους κατά 300 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα.

Στα ίδια επίπεδα των 64 δολαρίων το βαρέλι για το Brent και η πρόβλεψη της RBC Capital Markets, η οποία επίσης εκτιμά ότι τα αποθέματα εμφανίζουν μεγαλύτερη του αναμενομένου στενότητα, εξέλιξη που σημαίνει ότι θα απορροφηθεί με μεγαλύτερη ευκολία η νέα παραγωγή κυρίως από τη Νορβηγία και τη Γουιάνα.

Σε ό,τι αφορά την παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Rystad Energy προβλέπει ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται. Παρά τον περιορισμό των δαπανών η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ δεν ακολουθεί την πτωτική τάση της υπόλοιπης αγοράς, εκτιμούσε ο οίκος.

Bullish πονταρίσματα

Το 2019 οι τιμές του πετρελαίου Brent κινήθηκαν ανοδικά, κατά 14 δολάρια το βαρέλι ή, αλλιώς, κατά 26% σε σχέση με τις αρχές του έτους. Τα πονταρίσματα των διαχειριστών κεφαλαίων στην αγορά πετρελαίου, κλίνουν σαφώς υπέρ της ανοδικής τροχιάς των τιμών για το 2020. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το Reuters για κάθε 7 long bullish θέσεις, καταγράφεται μόλις 1 short bearish τοποθέτηση, όταν στις αρχές Οκτωβρίου η αναλογία ήταν 3 προς 1.

Τα ανοδικά σενάρια στηρίζονται καταρχάς στις προβλέψεις για περαιτέρω περικοπές στην παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας και των εταίρων της στον ΟΠΕΚ. Ωστόσο η βασική πηγή των bull σεναρίων εντοπίζεται στις αισιόδοξες εκτιμήσεις για το παγκόσμιο εμπόριο και τη διεθνή οικονομία το 2020. Ειδικότερα οι θετικές εκτιμήσεις για τη βιομηχανική παραγωγή σε ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία και Γερμανία, μεταφράζονται ως ένδειξη ότι η παγκόσμια επιβράδυνση έχει φτάσει στο τέλος της. Εφόσον τα σενάρια των αναλυτών και των hedge fund managers αποδειχθούν αληθινά εκτιμάται ότι μπορούν να δημιουργηθούν στην πετρελαϊκή αγορά παρόμοιες συνθήκες με εκείνες της κυκλικής ανόδου των τιμών κατά την περίοδο 1999-2000. Τα συγκεκριμένα στοιχήματα πάντως δεν συσχετίζονται με τις γεωπολιτικές αναταράξεις και το γεωπολιτικό risk premium των τελευταίων ημερών.