Τι να περιμένετε από τις αγορές πετρελαίου το 2019
Capital.gr Της Ellen R. Wald
Οι τιμές του πετρελαίου παρουσίασαν φέτος μεγάλες διακυμάνσεις. Το 2018 είδαμε μερικές από τις υψηλότερες τιμές στην αγορά τα τελευταία τέσσερα περίπου χρόνια, αλλά και μερικές από τις μεγαλύτερες ημερήσιες “βουτιές”.
Οι γεωπολιτικές ανησυχίες, οι οικονομικές πρωτοβουλίες και η προσφορά και η ζήτηση αποτέλεσαν τους παράγοντες για τους οποίους συνέβη αυτό, μαζί με τα tweets του Προέδρου Trump. Το 2019 θα είναι μία χρονιά με ακόμα μεγαλύτερες διακυμάνσεις. Αυτά είναι μερικά από τα σημαντικά θέματα που πρέπει να εξετάσουμε το επόμενο έτος:
“Ρωγμές” στον ΟΠΕΚ
Ο Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγών Κρατών (ΟΠΕΚ) και η συμφωνία του με τη Ρωσία αντιμετώπισαν μια τεράστια δοκιμάστηκαν στα τέλη του 2018, καθώς οι παραγωγοί συναντήθηκαν στη Βιέννη για να προσπαθήσουν να μειώσουν την παραγωγή με στόχο να καταπολεμήσουν την πτώση των τιμών. Μετά από μια ολόκληρη ημέρα διαπραγματεύσεων, οι υπουργοί του ΟΠΕΚ δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συναίνεση. Το Ιράν αρνήθηκε να δεσμευτεί για συνολική μείωση της παραγωγής και απαίτησε την πλήρη εξαίρεση από οποιεσδήποτε περικοπές λόγω των πρόσφατα επιβληθεισών κυρώσεων στη βιομηχανία πετρελαίου του από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι εντάσεις αυξήθηκαν μετά τη δήλωση του υπουργού πετρελαίου Khalid al Falih ότι δεν ήταν βέβαιος ότι οι υπουργοί του ΟΠΕΚ θα μπορούσαν να καταλήξουν σε μια συμφωνία.
Ο ΟΠΕΚ παρέτεινε τις διαπραγματεύσεις και την επόμενη μέρα, αλλά κατέληξε σε συμφωνία μόνο αφού έφτασε ο Ρώσος υπουργός πετρελαίου Alexander Novak και συναντήθηκε ξεχωριστά με τους Ιρανούς και τους Σαουδάραβες. Στο τέλος, ο ΟΠΕΚ συμφώνησε να μειώσει την παραγωγή κατά 2,5% από τα επίπεδα του Οκτωβρίου. Το Ιράν έλαβε de facto απαλλαγή επειδή η παραγωγή του έχει ήδη μειωθεί λόγω των κυρώσεων των ΗΠΑ. Ακολούθησε μια συμφωνία από τους παραγωγούς εκτός του ΟΠΕΚ να μειώσουν την παραγωγή τους κατά 2%, με τη Ρωσία να επιβαρύνεται περισσότερο. Χωρίς τη Ρωσία, ο ΟΠΕΚ ίσως να μην κατάφερνε να καταλήξει σε συμφωνία για τη μείωση της παραγωγής.
Όσο προχωράμε προς το 2019, οι αγορές πετρελαίου μπορούν να αναμένουν ελαφρά μείωση της παραγωγής από τις περισσότερες χώρες του ΟΠΕΚ και μεγαλύτερες περικοπές από τη Σαουδική Αραβία. Ωστόσο, η συμφωνία θα επανεξεταστεί τον Απρίλιο, λιγότερο από 5 μήνες μετά την έναρξη εφαρμογής της. Αυτή η χρονική στιγμή θα συμπέσει με την ημερομηνία κατά την οποία οι ΗΠΑ θα εξετάσουν τις απαλλαγές που χορήγησαν σε οκτώ χώρες για να συνεχίσουν να εισάγουν ιρανικό πετρέλαιο.
Αυτή τη στιγμή, η κυβέρνηση των ΗΠΑ περνάει το μήνυμα ότι αυτές οι εξαιρέσεις δεν θα ανανεωθούν, κάτι που σημαίνει ότι το ιρανικό πετρέλαιο θα τεθεί εκτός αγοράς. Ωστόσο, οι ΗΠΑ είναι γνωστό ότι αλλάζουν γνώμη σχετικά με τις κυρώσεις του Ιράν την τελευταία στιγμή. Αν οι εξαιρέσεις δεν ανανεωθούν, ο ΟΠΕΚ και η Ρωσία θα πρέπει να συζητήσουν εάν θα αυξήσουν την παραγωγή και θα ικανοποιήσουν τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Donald Trump ή αν θα ανανεώσουν τις περικοπές παραγωγής τους και θα ωθήσουν τις τιμές υψηλότερα.
Η παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ φτάνει σε επίπεδα ρεκόρ
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η παραγωγή πετρελαίου έφτασε τα 11,4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως το 2018. Οι συνδυασμένες εξαγωγές πετρελαιοειδών και αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ επέστρεψαν τελικά τη χώρα στην κατάσταση του καθαρού εξαγωγέα. Πρόκειται για ένα σημαντικό επίτευγμα, ιδιαίτερα με τους περιορισμούς υποδομών σε πολλές περιοχές. Μπορούμε να περιμένουμε ακόμη μεγαλύτερη παραγωγή το 2019, καθώς οι εξαγωγές θα αυξηθούν αφού θα καταστεί ευκολότερο να μεταφέρεται το πετρέλαιο από τις περιοχές παραγωγής σε διυλιστήρια και λιμάνια. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου είναι ένα πολύ ελαφρύ είδος αργού πετρελαίου το οποίο δεν έχει ζήτηση από τα παγκόσμια διυλιστήρια. Οι παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου θα πρέπει να προσφέρουν μεγαλύτερες εκπτώσεις καθώς ολοένα περισσότερο από το ελαφρύ πετρέλαιό τους θα φτάνει στην παγκόσμια αγορά, γεγονός που θα περιορίσει την κερδοφορία των παραγωγών σχιστολιθικού πετρελαίου το 2019.
Η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου μπορεί να επιβραδυνθεί
Η ζήτηση για πετρέλαιο ήταν πολύ ισχυρή τα τελευταία χρόνια αλλά τα σημάδια δείχνουν επιβράδυνση της αύξησης της ζήτησης το 2019. Διάφοροι παγκόσμιοι οικονομικοί δείκτες σηματοδοτούν μια επικείμενη παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση των τιμών του πετρελαίου το 2019. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να τονώσουν τη ζήτηση, καθώς οι οικονομίες όπως η Κίνα αγοράζουν περισσότερο αργό για να το αποθηκεύσουν. Η κινεζική κατανάλωση θα μπορούσε να συμβάλει στην τόνωση της ζήτησης πετρελαίου το 2019 και να προστατεύσει τις τιμές από το να μειωθούν δραστικά.
Αβεβαιότητα σχετικά με τις κυρώσεις στη βιομηχανία πετρελαίου του Ιράν
Ο Πρόεδρος Trump εξέπληξε τις αγορές πετρελαίου όταν η κυβέρνησή του ανακοίνωσε εξαιρέσεις για οκτώ χώρες, οι οποίες μπορούν να συνεχίσουν να εισάγουν περιορισμένη ποσότητα ιρανικού πετρελαίου για 180 ημέρες πέρα από την προθεσμία εφαρμογής των κυρώσεων της 5ης Νοεμβρίου. Οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν σημαντικά όταν έγινε σαφές ότι τουλάχιστον 1 εκατομμύριο βαρέλια τη ημέρα περισσότερο ιρανικό πετρέλαιο θα παραμείνει στην αγορά από ό,τι αναμενόταν. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα γύρω από την εφαρμογή αυτών των εξαιρέσεων. Πολλές χώρες δεν έχουν προχωρήσει σε συμφωνίες για αγορά ιρανικού πετρελαίου μέχρι τουλάχιστον τον Φεβρουάριο του 2019 και, δεδομένων των περιορισμών στις πληρωμές και της ασφάλισης των δεξαμενόπλοιων, ενδέχεται να εγκαταλείψουν την αγορά του ιρανικού πετρελαίου. Σύμφωνα με το TankerTrackers.com, οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν έφτασαν στο νέο χαμηλό των 1,15 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα το Νοέμβριο και αν οι χώρες που εξαιρούνται δεν συμφωνήσουν να αγοράσουν το πετρέλαιο αυτό νόμιμα, ο αριθμός αυτός ενδέχεται να μειωθεί περαιτέρω το 2019.
Τον Απρίλιο, οι ΗΠΑ θα εξετάσουν αυτές τις εξαιρέσεις και σύμφωνα με τις τρέχουσες ενδείξεις, οι εισαγωγείς ιρανικού πετρελαίου αναμένεται να μειώσουν τις αγορές τους στο μηδέν.
Αν οι τιμές του πετρελαίου δείξουν σημάδια ότι θα αυξηθούν πολύ για τον Πρόεδρο Trump (δηλαδή τιμές πάνω από $70 για το WTI και $80 για το Brent), είναι πιθανό η κυβέρνησή του να ανανεώσει τις εξαιρέσεις για άλλες 180 ημέρες. Δεν θα ήταν εξωπραγματικό να ληφθεί μία τέτοια απόφαση την τελευταία στιγμή, προκαλώντας περαιτέρω αστάθεια στην αγορά πετρελαίου και ενδεχομένως απότομη πτώση των τιμών.