Ο ΟΠΕΚ έχει χάσει τον έλεγχο της πετρελαϊκής αγοράς που είχε κάποτε. Οι ενέργειες (ή τα tweets) τριών ανδρών –των Προέδρων Donald Trump και Vladimir Putin και του Σαουδάραβα Πρίγκιπα Mohammed Bin Salman- θα καθορίσουν την πορεία των τιμών του πετρελαίου το 2019 και μετέπειτα. Αλλά, φυσικά, καθένας τους θέλει διαφορετικά πράγματα.

Ενώ ο ΟΠΕΚ αγωνίζεται να βρει κοινό σκοπό, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία κυριαρχούν στην παγκόσμια προσφορά. Μαζί παράγουν περισσότερο πετρέλαιο από τα 15 κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ. Και οι τρεις αντλούν με ρυθμούς ρεκόρ και η καθεμία θα μπορούσε να αυξήσει εκ νέου την παραγωγή το επόμενο έτος, παρόλο που ίσως δεν επιλέξουν όλες να το κάνουν.

Μεγάλα τέρατα

Το αν η παραγωγή πετρελαίου των Big 3 συνεχίσει να ξεπερνά αυτή του ΟΠΕΚ θα εξαρτηθεί από τα λόγια και τις πράξεις των Trump, Putin και Bin Salman

Ήταν η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία που ηγήθηκαν της πρωτοβουλίας τον Ιούνιο για χαλάρωση των περιορισμών που είχαν επιβληθεί από τις αρχές του 2017 στην παραγωγή του ΟΠΕΚ+. Εν συνεχεία αύξησαν και οι δύο την παραγωγή τους σε επίπεδο-ρεκόρ ή κοντά σε ρεκόρ. Ταυτόχρονα, αυξήθηκε απρόσμενα η παραγωγή των ΗΠΑ, καθώς οι εταιρείες που αντλούν από την Πέρμια Λεκάνη στο Τέξας ξεπέρασαν τα εμπόδια με τους αγωγούς για να μεταφέρουν το πετρέλαιο τους στην ακτή του Κόλπου.

Αυτές οι αυξήσεις, παράλληλα με τις μικρότερες αναθεωρήσεις προς τα κάτω των προβλέψεων αύξησης της ζήτησης και η απόφαση του Προέδρου Trump να χορηγήσει απαλλαγές από τις κυρώσεις στους αγοραστές ιρανικού πετρελαίου, μετατόπισαν μέσα σε τρεις μήνες το συναίσθημα της αγοράς από το φόβο για ελλείψεις στην προσφορά σε ανησυχίες για υπερπροσφορά. Τα αποθέματα πετρελαίου στις ανεπτυγμένες χώρες του ΟΟΣΑ, τα οποία διέγραφαν πτωτική τροχιά από τις αρχές του 2017, αυξάνονται και πάλι και είναι πιθανό να έχουν υπερβεί το μέσο όρο πενταετίας, όταν θα οριστικοποιηθούν τα στοιχεία του Οκτωβρίου, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.

Προς τον “Νότο” για το χειμώνα

Η τιμή του αργού υποχώρησε ραγδαία εν μέσω υψηλότερης προσφοράς από τις ΗΠΑ, ασθενέστερου outlook για τη ζήτηση και απαλλαγών από τις κυρώσεις σε βάρος του Ιράν

Καθώς οι τιμές του πετρελαίου κινούνταν πτωτικά, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε ότι θα μειώσει τις εξαγωγές κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως τον επόμενο μήνα και προειδοποίησε τους άλλους παραγωγούς ότι πρέπει να μειώσουν την παραγωγή κατά περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα από τα επίπεδα παραγωγής του Οκτωβρίου. Αυτό έτυχε χλιαρής ανταπόκρισης από τον Putin και άμεσης επίθεσης από τον Trump στο Twitter.

Ο Bin Salman χρειάζεται έσοδα από το πετρέλαιο για να χρηματοδοτήσει τα φιλόδοξα σχέδια του για τη μεταμόρφωση της Σαουδικής Αραβίας, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τις αναταραχές από όσους τραυματιστούν κατά τη διαδικασία. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι το βασίλειο θα χρειαστεί μια τιμή πετρελαίου της τάξης των 73,3 δολαρίων το βαρέλι το επόμενο έτος για να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό του. Το αργό πετρέλαιο Brent διαπραγματεύεται περίπου 5 δολάρια κάτω από αυτό, καθώς οι εξαγωγές της Σαουδικής Αραβίας διαπραγματεύονται με έκπτωση σε σχέση με τον δείκτη αναφοράς της Βόρειας Θάλασσας. Η παράταση των περικοπών στην παραγωγή για τρίτο έτος είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να έχει την τιμή που χρειάζεται.

O bin Salman θα  αντιμετωπίσει περισσότερες προκλήσεις από τον Putin και τον Trump. Ο Ρώσος πρόεδρος δεν δείχνει μεγάλο ενθουσιασμό για να περιορίσει ξανά την παραγωγή της χώρας του. Ο προϋπολογισμός της Μόσχας εξαρτάται πολύ λιγότερο από τις τιμές του πετρελαίου από ό,τι όταν η Ρωσία συμφώνησε να συμμετάσχει στις προσπάθειες του ΟΠΕΚ για την επανεξισορρόπηση της πετρελαϊκής αγοράς το 2016 και οι πετρελαϊκές εταιρείες της χώρας θέλουν να παράγουν από τις πηγές στις οποίες έχουν επενδύσει.

Ο Putin μπορεί ωστόσο να αποφασίσει ότι η διατήρηση της βελτιωμένης πολιτικής του σχέσης με τον MBS, όπως είναι γνωστός ο Πρίγκιπας, αξίζει μια μικρή θυσία. Αλλά δεν είναι δεδομένο ότι η Ρωσία θα συμφωνήσει να επεκτείνει τις περικοπές της παραγωγής όταν οι παραγωγοί συναντηθούν στη Βιέννη τον επόμενο μήνα. Ο Putin λέει ότι η τιμή του πετρελαίου στα περίπου 70 δολάρια το βαρέλι τον ικανοποιεί “πλήρως”.

Η αντίδραση από τον Trump θα είναι -φυσικά- πολύ πιο ηχηρή και έρχεται σε μια εποχή που ο MBS προσπαθεί να διατηρήσει την πολιτική τους σχέση, την ώρα που Αμερικανοί γερουσιαστές εξετάζουν την επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων εναντίον της Σαουδικής Αραβίας ως απάντηση για τον πόλεμο στην Υεμένη και τη δολοφονία του αντιφρονούντα δημοσιογράφου Jamal Khashoggi.

Άνοδος του σχιστόλιθου

Η αμερικανική παραγωγή πετρελαίου αναμένεται να φτάσει τα 12 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα έξι μήνες νωρίτερα σε σχέση με το χρόνο που αναμενόταν μόλις έναν μήνα πριν.

Μια μεγαλύτερη απειλή των ΗΠΑ για τα σχέδια της Σαουδικής Αραβίας από τα tweets του Trump θα προέλθει από την πετρελαϊκή παραγωγή του Τέξας. Οι Αμερικανοί παραγωγοί αύξησαν τον όγκο της προσφοράς στην περιοχή κατά το ισοδύναμο της συνολικής παραγωγής της Νιγηρίας (κράτος-μελος του ΟΠΕΚ) τους τελευταίους 12 μήνες. Η παραγωγή τους θα μπορούσε να φτάσει τα 12 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα μέχρι τον Απρίλιο, σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας. Αυτό είναι έξι μήνες νωρίτερα από ό, τι προέβλεπε μόλις πριν από ένα μήνα και 1,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως περισσότερο από ό, τι προέβλεπε τον Ιανουάριο.

Η Σαουδική Αραβία θα πρέπει να διακινδυνεύσει να αντιμετωπίσει την οργή του Trump, την αδιαφορία του Putin και την ανερχόμενη βιομηχανία σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ, εάν ελπίζει να εξισορροπήσει την αγορά πετρελαίου το 2019.

(Bloomberg View, capital.gr)